20. tydzień życia dziecka: może usłyszysz „tata” albo „mama”
31 sierpnia 2022
W 20. tygodniu życia twoje dziecko może zacząć ząbkować. Niemowlę uwielbia teraz powtarzanie w nieskończoność tych samych czynności – to dla niego forma nauki. Zobacz, co zdarzy się w 20. tygodniu życia niemowlaka.
Ten tydzień kończy 5. miesiąc życia dziecka. Dziecko z każdym dniem coraz bardziej sprawne fizycznie i lepiej nawiązuje kontakty społeczne. Jednak większość niemowląt właśnie teraz zaczyna ząbkować – a to niezbyt miły aspekt bycia niemowlakiem. Co jeszcze czeka was w 20. tygodniu życia dziecka?
Co nowego w rozwoju fizycznym?
Twoje dziecko staje się coraz sprawniejsze ruchowo. W 20. tygodniu:
Próbuje siedzieć – jego plecki wzmacniają się i prostują, dlatego wystarczy niewielkie podparcie, by dziecko przez chwilę siedziało. Nie sadzaj jednak dziecka, poczekaj, aż zrobi to samo.
Zaczyna pełzać – maluch ma coraz silniejsze mięśnie, poprawia się też koordynacja jego rączek i nóżek, dzięki temu może próbować przesuwać się na brzuszku o kilka centymetrów (do przodu lub do tyłu)
Chwyta przedmioty i manipuluje nimi – robi to już wyłącznie celowo i pod kontrolą swojej woli. Jest też coraz bardziej uparte jeśli chodzi o sięganie po konkretną zabawkę.
Co potrafi dziecko?
20-tygodniowe niemowlę jest coraz bardziej towarzyskie, wydaje też coraz więcej dźwięków, które mogą nawet przypominać słowa!
Możesz usłyszeć, jak dziecko mówi „tata” albo „mama”, ale nie daj się zwieść. Niemowlę wciąż tylko ćwiczy struny głosowe – dopiero pod koniec 1. roku życia będzie umieć powiązać słowa z ich znaczeniem.
Dziecko rozumie już tzw. ekspresję emocjonalną. Umie nadać właściwe znaczenie uśmiechom, skrzywieniu ust czy marszczeniu brwi oraz tonowi głosu (np. miłemu, zachęcającemu lub surowemu, zniechęcającemu). Potrafi odczytać tzw. język ciała innych osób i nawet sam stosować go do właściwego wyrażenia swoich uczuć.
Reaguje na ludzi na wiele różnych sposobów: gaworzy, grucha, popiskuje, śmieje się, macha rączkami i nóżkami, a także uważnie obserwuje
Zabawa jest podstawowym sposobem zdobywania wiedzy. Możesz obserwować, jak niemowlę bardzo skupia się na tym, co robi, czasem wysuwa języczek albo porusza ustami, kontemplując jakąś zabawkę.
Dziecko uwielbia powtarzanie w nieskończoność tych samych czynności – w ten sposób się uczy. Okazuje radość i podekscytowanie, przewidując jakąś sytuację czy zajęcie, które już zna. Aby mogło się czegoś trwale nauczyć, niezbędne jest powtórzenie danej czynności lub zdarzenia w ciągu kilku sekund po pierwszym razie.
Niemowlęta lubią, gdy mówi się do nich prostym językiem. Mów więc do dziecka wysokim tonem, zadawaj pytania w trzeciej osobie: „Co Jaś chce? Jeść? Dobrze, mama nakarmi Jasia”. Pozwól dziecku odpowiedzieć na takie pytania.
Ćwiczenia i zabawy z niemowlakiem
Codziennie poświęć nieco czasu na zabawy z dzieckiem. Połóż się razem z nim na podłodze, żeby wspólnie pobawić się zabawkami, rozmawiaj z nim, gdy siedzi w foteliku. Im więcej czasu spędzisz z dzieckiem w tym okresie, tym bardziej rozwinie się w nim przywiązanie do ciebie i poczucie bezpieczeństwa. Wspólny czas jest podstawą budowania silnych więzi.
Najważniejszym wydarzeniem w 20. tygodniu życia dziecka może być ząbkowanie.
Ząbkowanie
Już pod koniec 5. miesiąca życia może zacząć się ząbkowanie. Pierwszymi jego objawami są:
obfite ślinienie się – niemowlę może zacząć się ślinić nawet na kilka tygodni przed wyrżnięciem się pierwszych ząbków;
wkładanie do buzi twardych przedmiotów i pocieranie nimi o dziąsła;
niepokój i marudzenie jakby bez uzasadnionej przyczyny.
Gdy rosną malcowi zęby, gryzak potrafi przynieść mu prawdziwą ulgę. A ponieważ maleństwo wsadza go do buzi, powinien mieć odpowiednie atesty. To ważne! Poza tym warto też mieć pod ręką taki, który da się schłodzić, co zadziała dodatkowo przeciwbólowo:
Pamiętaj, że już o pierwsze mleczne ząbki warto dbać – myj je po karmieniu gazikiem zmoczonym w przegotowanej wodzie, zwłaszcza wieczorem, przed snem (o ile dziecko nie zasypia podczas karmienia – wtedy nie ma sensu go budzić).
Ochrona przed smogiem
Zanieczyszczone powietrze wywołuje nie tylko choroby układu oddechowego, ale też odpornościowego, krwionośnego, a nawet nerwowego. Niemowlęta i dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe działanie smogu.
Sprawdzaj jakość powietrza. Najświeższe dane znajdziesz w internecie
Gdy stężenie zanieczyszczeń powietrza jest wysokie, nie wychodź z dzieckiem z domu.
Gdy tylko możesz, wyjeżdżaj z dzieckiem poza miasto.
Unikaj podróżowania z dzieckiem w godzinach szczytu.
Spacerując z dzieckiem, unikaj ruchliwych ulic.
Jeżeli wasze okna mieszkania wychodzą na ulicę, w godzinach szczytu nie otwieraj ich.
Koniec 5. miesiąca życia to najwyższy czas na wizytę szczepienną i wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych. Według aktualnego kalendarza szczepień maluszka czekają teraz szczepionki przeciwko:
Hib
błonicy, tężcowi, krztuścowi (Dtp)
polio
rotawirusom
Warto też pomyśleć o nieobowiązkowym, ale zalecanym szczepieniu przeciw meningokokom. Dawki podaje się według zaleceń producenta szczepionki.
Podstawą diety dziecka nadal jest mleko – z piersi lub modyfikowane. Jeśli dziecko jest gotowe, możesz zacząć podawać mu już stałe produkty – zacznij od warzyw.
Karmienie piersią
Nadal karm niemowlę piersią na żądanie. Jeśli wiesz, że przez jakiś czas nie będzie cię z dzieckiem, możesz odciągnąć pokarm, żeby kto inny mógł go podać maluszkowi. Jak przechowywać mleko z piersi?
W temperaturze 25-37 st. C – tylko 4 godziny;
w temperaturze 15-25 st. C – aż 8 godzin;
w temperaturze 15 st. C – 24 godziny;
w lodówce (poniżej 4 st. C) – nawet 2-5 dni;
w zamrażalniku lodówki (wspólne drzwi) – do 2 tygodni;
w zamrażarce lodówki (oddzielne drzwi) – aż 3 miesiące;
w zamrażarce (od -18 do -20 st. C) – aż do 6 miesięcy.
Postaraj się zamrażać porcje mleka o objętości jednego albo połowy jednego karmienia (np. po 50 ml). Na woreczku albo pojemniku z mlekiem zanotuj datę zamrożenia.
Karmienie butelką lub mieszane
Karm dziecko podobnie jak w poprzednich tygodniach (patrz np. 18. tydzień rozwoju niemowlaka). Jeśli jeszcze nie zaczęłaś rozszerzać diety dziecka, możesz to zrobić właśnie teraz.
Rozszerzanie diety niemowlaka
Wciąż jest dobry czas, by rozpocząć rozszerzanie diety maluszka, o ile dziecko jest już na to gotowe. Jeśli twoje dziecka jada już niemleczne posiłki, możesz z każdym tygodniem rozszerzać ilość produktów, których maluch próbuje – po warzywach przychodzi czas na owoce lub kaszki.
Jeśli zamierzasz już podać dziecku kaszkę, może to być zarówno produkt glutenowy, jak i bezglutenowy. Naukowcy aktualnie są zdania, że nie ma potrzeby opóźniania wprowadzania do diety dziecka glutenu ze względu na zagrożenie wystąpienia celiakii.
Jeśli masz jakieś wątpliwości związane ze zdrowiem lub pielęgnacją dziecka, zawsze warto je skonsultować z pediatrą.
Po co rozszerzać dietę?
Ponieważ zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze (w tym witaminy i minerały, np. żelazo) u półrocznego dziecka wzrasta i podawanie samego mleka nie jest w stanie go zaspokoić. Poza tym przewód pokarmowy niemowlaka dojrzewa i może już trawić i wchłaniać produkty inne niż mleko. Gdy dziecko próbuje nowych pokarmów, zdobywa całkiem nowedoświadczenia. Właśnie dlatego w pierwszym roku życia powinno spróbować jak największej ilości potraw i smaków, bo to teraz kształtuje się jego smak, a maluch zdobywa prawidłowe nawyki żywieniowe.
Czy niemowlęta mogą pić soki owocowe?
Zgodnie z aktualnym schematem żywienia dzieciom w 1. roku życia nie podaje się soków owocowych. Niemowlęta powinny zaspokajać pragnienie wodą – naturalną wodą mineralną, niskozmineralizowaną, niskosodową, niskosiarczanową lub wodą źródlaną.
