Odkąd pojęcie inteligencji emocjonalnej zrobiło karierę, wiadomo, że najlepiej radzą sobie w życiu ci, którzy potrafią szanować i rozumieć innych, jednocześnie dbając o własne interesy. Osoba otwarta na ludzi, na ich potrzeby, pomagająca im w drobnych sprawach ma poczucie, że w razie czego sama też może liczyć na innych. Jest jej łatwiej, czuje się rozumiana, akceptowana, otoczona życzliwością i przyjaciółmi.
Pewnie takiej właśnie przyszłości pragniesz dla swojego dziecka, prawda? Nie chciałabyś, by wyrosło na człowieka, który myśli tylko o sobie. Choć niekiedy, obserwując jego rówieśników, masz wątpliwości, czy w dzisiejszych czasach warto nadal uczyć dziecko umiejętności współpracy i pomagania. A może bardziej przyda mu się tak powszechna przebojowość? Zdecyduj sama. My możemy ci tylko wyjaśnić, skąd się bierze egoizm u dziecka i jak nauczyć je umiejętności myślenia także o potrzebach innych. Niezależnie od wieku dziecka, pamiętaj, że:
Czytaj też: 5 wartości, których musisz nauczyć dziecko, zanim pójdzie do szkoły
Niemal do końca 1. roku życia dziecko powinno być pępkiem świata, czuć, że może liczyć na bliskie mu osoby, że świat jest przyjazny i przewidywalny. W ten sposób poczuje się bezpiecznie. To da mu odwagę, by zrobić następny krok. Powoli zacznie zdawać sobie sprawę z własnych możliwości: będzie sprawdzało, jaki skutek przyniosą różne działania, będzie eksperymentowało. Jednocześnie dziecko odczuwa rozmaite ograniczenia oraz zakazy. Nie rozumie jeszcze, że rzeczy mają właścicieli. Chce dostać wszystko, co je zainteresuje, także dlatego, że lubi gromadzić przedmioty. W tym czasie dochodzi do pierwszych konfliktów, bo półtoraroczne dziecko jest bardzo skupione na sobie i nastawione niemal całkowicie na branie. Wszystko musi mieć natychmiast, nie wie, co to znaczy dzielić się i nie znosi niepowodzeń. Aby zdobyć zabawkę, potrafi odepchnąć inne dziecko, walnąć je łopatką.
Takie dziecko jest jeszcze za małe, by tłumaczyć mu, żeby bawiło się tylko swoimi rzeczami. Trudno też nakłaniać je do dzielenia się, skoro nie wie, co to takiego. Jednak już teraz wiele się udaje.
Czytaj też: Inteligencja emocjonalna
Co powinien umieć trzylatek? Tak naprawdę niełatwo odpowiedzieć na to pytanie, bo dzieci nie dojrzewają w tym samym tempie. Poza tym – jak my wszyscy – różnią się od siebie umiejętnościami i talentami. Mimo to spróbujmy. Jaki jest „statystyczny” trzylatek? Trzylatek jest już bardzo mądry Zadaje mnóstwo pytań i jest wszystkiego ciekawy. Potrafi odpowiedzieć na proste pytania („Do czego służą buty?”, „Co trzeba zrobić, gdy chce się pić?). Ma coraz lepszą pamięć, może już nauczyć się prostej piosenki albo wierszyka. Wie podstawowe rzeczy na swój temat , np. czy jest chłopcem, czy dziewczynką, jak ma na imię i ile ma lat. Radzi sobie z prostą układanką. Wie ile to jest jeden (miś, samochód), ile dwa (misie, samochody), a ile wiele (misiów, samochodów). Choć coraz więcej wie o tym, co go otacza, zaczyna też fantazjować i nie zawsze odróżnia prawdę od tego, co sobie wyobraża. Jeśli dziecko nie zadaje pytań, nie jest ciekawe świata: Spróbuj poświęcić mu więcej uwagi. Baw się z nim, rozbudzaj jego ciekawość. Nie bombarduj go wiedzą. Co za dużo to nie zdrowo. Nie odpytuj, nie zmuszaj. Trzylatek całkiem nieźle mówi Trzylatek używa kilkuset słów (rozumie jeszcze więcej), buduje kilkuwyrazowe zdania, zadaje pytania, potrafi budować zdania przeczące. Stosuje już reguły gramatyczne, ale robi mnóstwo błędów. Mówi już o swoich sprawach w pierwszej, a nie trzeciej osobie („Chcę jeść”, a nie „Jaś chce jeść”). Rozumie polecenia, potrafi wskazać części ciała i zabawek. Wciąż nie mówi jak dorosły („siafa”, „ziebra”, „lowel”) Jeśli trzylatek nie mówi albo mówi bardzo mało: Idź z dzieckiem do logopedy, który sprawdzi, czy wszystko jest w porządku i pomoże „rozgadać” dziecko. Sprawdź, czy twój trzylatek nie mówi za mało Trzylatek biega, skacze, wspina...
Jeśli przedszkolanka sygnalizuje ci, że twój kilkulatek ma problem w nawiązaniu kontaktu z kolegami albo w ogóle nie słucha jej poleceń, nie wpadaj od razu w panikę. Dzieci – tak jak dorośli – mają czasem problemy. Pamiętaj też, że zawsze powinnaś być adwokatem swojego dziecka. Pani zwraca ci uwagę, że jest nieposłuszne , za dużo płacze czy brzydko mówi ? Traktuj problem z powagą, postaraj się go rozwiązać, ale nigdy nie potępiaj dziecka. Ono także przeżywa stres związany z kłopotami. Jeśli nie ty, to kto inny będzie jego obrońcą i wsparciem? Dlatego przyjrzyj się problemowi dziecka i znajdź rozwiązanie. Dziecko bije innych w przedszkolu Każdemu dziecku zdarza się czasem uderzyć w kłótni kolegę czy siłą wydrzeć zabawkę. Bywają jednak takie kilkulatki, które nadużywają swojej siły i z tego powodu stają się dla innych niebezpieczne. Prawdopodobne przyczyny: Agresja dziecka może być wynikiem braku innych wzorców rozwiązywania problemów. Jeśli dwulatek widzi, jak w piaskownicy opiekunka pozwala na wyrywanie komuś łopatki, to zaczyna sądzić, że użycie siły po prostu się opłaca. Czasem taki brak pozytywnych zachowań dodatkowo jest wzmocniony werbalnym komunikatem. Kilkulatek wówczas słyszy, jak dorośli na widok agresywnego dziecka stwierdzają: „Bardzo dobrze, przecież musi sobie radzić w życiu!". Bywa jednak też tak, że bijące kogoś dziecko za wszelką cenę po prostu próbuje zwrócić na siebie uwagę dorosłych („Mama tak długo rozmawia z ciocią. Jak klepnę Karolinkę, to na pewno szybko skończy."). Możliwe rozwiązania: Pokazuj dziecku, jak ma rozwiązywać konflikty. Tłumacz też, jak czuje się osoba skrzywdzona. Powiedz, że uderzenie boli, jest także przykre i smutne. Jeśli dziecko traktuje bicie jako sposób kontaktu, pokaż jak może go nawiązać inaczej, np. głaszcząc po policzku czy podając rękę. Uświadom dziecku, jak wielka może...
